Viện Nghiên cứu năng động nhất, tạo ra những giải pháp khác biệt, bền vững và cần thiết cho cộng đồng

Sáng ngày 23/12/2022, tại Nhà khách Dinh II, số 1 Khởi nghĩa Bắc Sơn, Phường 10, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, Hiệp hội phát triển cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức Đại hội lần thứ IV nhiệm kỳ 2022-2027.

Tham dự Đại hội có sự tham gia đông đủ của các đại biểu là thành viên Hiệp hội phát triển cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng; đại diện của Hội cá nước lạnh tỉnh Lào Cai; Hội nghề cá Việt Nam; Tổng cục Thủy sản; Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I; Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III; Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng; Chi cục chăn nuôi, thú y và thủy sản tỉnh Lâm Đồng; các đại biểu nguyên là Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng, Tổng cục Thủy sản, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III, và các cá nhân có đóng góp với nghề nuôi cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng; đại diện các công ty sản xuất thức ăn như De Heus của Hà Lan, công ty Tomboy-Skretting, Công ty Guyomarc’h Bình Dương. Tổng cộng gần 100 đại biểu tham dự Đại hội này.

Toàn cảnh Đại hội

Theo báo cáo tổng kết hoạt động BCH của Hiệp hội nhiệm kỳ 2017-2022, trong 5 năm qua, nghề nuôi cá nước lạnh thường xuyên chịu sự tác động ảnh hưởng trực tiếp của thiên tai, bão lụt đối với hạ tầng nuôi thủy sản gây thiệt hại lớn với một số doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn. Tiếp đến là dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng đến việc tiêu thụ cá Tầm thương phẩm hàng hóa ra thị trường gặp nhiều khó khăn ảnh hưởng đến nghề nuôi cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng nói riêng và cả nước nói chung. Nhưng bắt đầu từ giữa năm 2021 đến nay sự phát triển nghề nuôi cá tỉnh Lâm Đồng bắt đầu được hồi phục và phát triển. Tỉnh Lâm Đồng tiếp tục thực hiện nhất quán các chủ trương, chính sách của tỉnh về thu hút và ưu tiên phát triển các sản phẩm có lợi thế và ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, trong 2 năm trở lại đây các trang trại nuôi cá Tầm tăng thêm đáng kể. Tính đến tháng 11 năm 2022 trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có 34 đơn vị, tổ chức cá nhân hộ gia đình nuôi cá nước lạnh hàng hóa, sản xuất giống; các doanh nghiệp sản xuất có quy mô và sản lượng lớn, sản xuất ổn định được tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư phát triển phát triển cá nước lạnh. Hiệp hội trong 5 năm qua đã liên kết, hợp tác và chia sẽ với các doanh nghiệp, chủ trang trại trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng trong sản xuất kinh doanh cá nước lạnh thương phẩm, sản xuất và cung ứng giống cá Tầm, cá Hồi. Các hội viên tham gia có thể là đầu tư trực tiếp, hoặc liên kết hợp tác vốn đầu tư, sản xuất kinh doanh hình thành liên kết chuỗi giữa các doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình với nhau trong và ngoài tỉnh lâm đồng là nhân tố rất quan trọng trong sự phát triển bền vững của nghề nuôi cá nước lạnh Lâm Đồng và cả nước, từ khâu nhập, sản xuất và cung ứng giống cho các trang trại nuôi, sản xuất và cung ứng thức ăn chất lượng cao, cùng nhau chia sẽ thông tin, kỹ thuật, kinh nghiệm nuôi, công tác quản lý trang trại. Hiệp hội đã tổ chức, hình thành sự liên kết chuỗi từ sản xuất giống, nuôi thương phẩm và tổ chức thị trường tiêu thụ từ đó từng đơn vị có kế hoạch sản xuất ổn định theo kế hoạch hàng năm, sản lượng được xuất bán và thu mua tại trang trại theo chu kỳ và kế hoạch sản xuất của đơn vị, được thu mua với giá ổn định và được điều chỉnh hợp lý theo giá của thị trường. Trong chuỗi liên doanh liên kết của Hiệp hội có sự phân công trách niệm gắn với lợi thế của từng doanh nghiệp theo hướng chuyên môn sâu rất cụ thể. Công ty TNHH MTV Trường Toản vừa phát triển trang trại nuôi vừa chịu trách nhiệm với Hiệp hội về bao tiêu sản phẩm nuôi cho các trang trại nuôi thương phẩm, đã hình thành hệ thống cung ứng ổn định sản phẩm cá Tầm thương phẩm tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Nam. Về sản xuất giống cá Tầm có nguồn gốc nhập ngoại như công ty TNHH Phi Huỳnh, Công ty Đà Lạt Caviar, Công ty Cá tầm Việt Nam, Công ty TNHH Đa Phú, Trạm Nghiên cứu cá nước lạnh Tây Nguyên – Viện Nghiên cứu NTTS III đã và đang cùng Hiệp hội và các doanh nghiệp hoàn thiện quy trình sản xuất giống cá Tầm, thực hiện các khảo nhiệm, thử nghiệm các mô hình cá nước lạnh để nhân rộng mô hình sản xuất trên địa bàn cả nước.

Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có quy mô sản xuất lớn, kỹ thuật cao trong sản xuất đã đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ kỹ thuật nuôi đầu tư xây dựng trang trại kiểu mẫu đã ứng dụng nuôi theo quy trình VietGAP, Global GAP với hình thức nuôi trong bể có mái che cho năng suất cao đó là Công ty TNHH Đa Phú, Công ty TNHH Phi Huỳnh, Công ty TNHH Ngọc Mai Trang, Công ty Trường Toản, Công ty cá suối Đại Dương.

Về các ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất, một số doanh nghiệp đã chủ động phối hợp với đơn vị nghiên cứu là Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III thực hiện nghiên cứu liên quan với Sở khoa học và công nghệ tỉnh Lâm Đồng như khảo nghiệm giống cá mú Úc, nuôi thử nghiệm cá trắng châu Âu. Đặc biệt từ năm 2016 – 2021, các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội được sự hỗ trợ của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III đã phối hơp thực hiên sinh sản nhân tạo giống cá Tầm trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Tổng diện tích cá nước lạnh Lâm Đồng đến thời điểm hiện tại khoảng 385 ha, trong đó diện tích ao nuôi, bể nuôi…thực tế khoảng 83 ha, tăng so với trước giai đoạn 2012 -2017 là 28 ha. Nguyên nhân tăng nhiều là do nhiều trang trại hình thành mới ở một số địa phương như Lâm Hà, Bảo Lâm, Đam Rông do trước đây chưa khai thác sử dụng, hoặc chưa được chia sẻ nguồn nước, chưa có điều kiện để mở rộng. Chỉ tính từ đầu năm 2022 đến nay có thêm 7 trang trại mới và đưa tổng số hội viên của Hiệp hội lên tới 33 hội viên. Tổng số vốn đầu tư trực tiếp của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hộ gia đình khoảng gần 1.000 tỷ đồng (so với năm 2019 là 826 tỷ đồng). Năng suất bình quân nuôi bể hiện nay là 23,5 kg/m² ao/bể nuôi (tương đương với 235 tấn/ha) là cao hơn so với trước năm 2017 là 19,5 kg/m² (tương đương với 195 tấn/ha). Năng suất nuôi lồng ở hồ Ka La huyện Di Linh của Công ty Seaprodex đạt từ 18-20 kg/m² tương đương với 6-7 kg/m³.

Bảng 1. Sản lượng cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng trong thời gian 2017 đến 2022

Bảng trên trình bày sản lượng cá nước lạnh sản xuất hàng năm trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Trong thời gian qua, có 7 doanh nghiệp có quy mô sản xuất lớn và sản xuất ra 85% sản lượng cá nước lạnh hàng năm của toàn tỉnh.

Hình thức nuôi cá nước lạnh ở Lâm Đồng phát triển đa dạng và phong phú như nuôi lồng trên hồ chứa (điển hình là hệ thống lồng nuôi của Công ty cổ phần Seaprodex với 200 lồng nuôi ở hồ Ka La, huyện Di Linh), nuôi ao/bể lót bạt, bể xây có mái che, bể composite. Nhưng hình thức nuôi đạt năng suất và sản lượng cao, đảm bảo chất lượng sản phẩm, có kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm là hình thức nuôi cá tầm trong bể xây có mái che, nguồn nước suối tự chảy là hình thức nuôi có hiệu quả kinh tế cao nhất hiện nay đối với tỉnh Lâm Đồng. Đối tượng nuôi cá nước lạnh chủ yếu là cá Tầm với sản lượng là chủ yếu, và cá Hồi vân (sản lượng từ 10-15 tấn/năm). Nhu cầu về giống cá nước lạnh giai đoạn 2017-2019 là 1,8 – 2 triệu con/năm, từ 2019-2020 là khoảng 1,5 triệu con giống/năm. Nguồn giống chủ yếu là nhập trứng có điểm mắt nhập từ CHLB Nga và CHLB Đức về Lâm Đồng, sau đó ấp và ương thành cá giống. Một số doanh nghiệp cũng kết hợp với Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III để sản xuất giống cá Tầm nhân tạo từ nguồn cá bố mẹ nuôi tại Việt Nam như Công ty TNHH Đà Lạt CAVIAR, Công ty cá Tầm Việt Nam nhưng lượng cá giống sản xuất ra chỉ đáp ứng khoảng 10-15% nhu cầu của thị trường. Thức ăn sử dụng cho nuôi cá nước lạnh ở Lâm Đồng rất phong phú chủ yếu là thức ăn công nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã nhập dây chuyền sản xuất hiện đại, nguyên liệu đảm bảo để sản xuất thức ăn tại Việt Nam. Bình quân hệ số thức ăn nuôi trong bể đạt từ 1,4 – 1,6 kg thức ăn/1 kg cá thương phẩm và 1,6 – 2,0 kg thức ăn/kg cá khi nuôi lồng bè trên hồ chứa. Hiện nay các loại thức ăn của các công ty như De Heus của Hà Lan, công ty Tomboy-Skretting, Công ty Guyomarc’h Bình Dương thường được người nuôi cá nước lạnh ưa thích và lựa chọn để sử dụng. Chất lượng thức ăn cho cá nước lạnh ngày càng được các nhà sản xuất nâng cao đảm bảo hệ số thức ăn phù hợp và chất lượng sản phẩm cá Tầm đạt yêu cầu, đem lại hiệu quả kinh tế cho người nuôi.

• Năm 2023: 2.200 tấn
• Năm 2024: 2.500 tấn
• Năm 2025: 2.700 tấn
• Năm 2026: 2.900 tấn
• Năm 2027: 3.000 tấn

• Năm 2023: Giống cá Tầm, 2 triệu con, cá hồi vân 100.000 con
• Năm 2024: Giống cá Tầm, 2,3 triệu con, cá hồi vân 100.000 con
• Năm 2025: Giống cá Tầm, 2,5 triệu con, cá hồi vân 100.000 con
• Năm 2026: Giống cá Tầm, 3,0 triệu con, cá hồi vân 100.000 con
• Năm 2027: Giống cá Tầm, 3,5 triệu con, cá hồi vân 100.000 con

Tại Đại hội, 100% hội viên tham gia biểu quyết tán thành và thống nhất bầu ra Ban Chấp hành Hiệp hội phát triển cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng khóa IV nhiệm kỳ 2022 – 2027 với các thành viên sau: